10 Απρ Οι σημαντικότερες αλλαγές στις μεταβιβάσεις ακινήτων και λοιπές διατάξεις φορολογίας περιουσίας 

Κατά τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού προβλέπεται συγκεκριμένο ποσοστό παρακράτησης σε περίπτωση ληξιπρόθεσμων οφειλών που έχουν ενταχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης ή βρίσκονται σε αναστολή. 

Ειδικά: 

α) το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται με ποσό παρακράτησης ποσοστού 70% επί του τιμήματος, εφόσον το τίμημα δεν υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, και έως το ύψος των ληξιπρόθεσμων ρυθμισμένων οφειλών στην ΑΑΔΕ. Ποσοστό παρακράτησης 50% επί του τιμήματος, εφόσον αυτό δεν υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, ορίζεται για ληξιπρόθεσμες οφειλές σε αναστολή άνω των 50.000€. 

β) Σε περιπτώσεις που το τίμημα υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται με υπολογισμό του ποσού της παρακράτησης επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. 

Σε κάθε περίπτωση το ποσό της παρακράτησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το τίμημα.  

Τα ποσοστά παρακράτησης δύνανται να τροποποιούνται όταν υπάρχουν μη ληξιπρόθεσμες οφειλές που βεβαιώνονται από φόρο κληρονομιών, γονικών παροχών και δωρεών και από φορολογικό και τελωνειακό έλεγχο με απόφαση της αρμόδιας εφορίας. 

1. Με την μεταβίβαση ακινήτου από επαχθή αιτία οι νέοι ιδιοκτήτες (κύριοι ή ψιλοί κύριοι ή επικαρπωτές ή επιφανειούχοι) ακινήτων απαλλάσσονται από την ευθύνη για την  υποχρέωση πληρωμής του ΕΝΦΙΑ που βαρύνει τους παλιούς ιδιοκτήτες.

2. Στην σύσταση συμβολαίου είναι υποχρεωτική η προσκόμιση του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ στις εξής περιπτώσεις: 

α) Σε περίπτωση εκποιητικής δικαιοπραξίας για τη μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία, με το Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ βεβαιώνεται μόνο ότι το συγκεκριμένο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝΦΙΑ τα πέντε προηγούμενα έτη της μεταβίβασης. Στις υπόλοιπες δικαιοπραξίες πρέπει να βεβαιώνεται ότι το συγκεκριμένο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝΦΙΑ, καθώς και ότι ο φορολογούμενος έχει καταβάλλει ή νόμιμα απαλλαγεί από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του ΕΝΦΙΑ, περιλαμβανομένων των ληξιπρόθεσμων δόσεων ΕΝΦΙΑ του τρέχοντος έτους κατά τον χρόνο έκδοσης του πιστοποιητικού και έχει καταβάλλει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις, έχει ρυθμίσει ή έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝΦΙΑ για τα υπόλοιπα ακίνητα, για τα οποία είναι υπόχρεος για τα 5 προηγούμενα έτη της μεταβίβασης. 

β) Κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης αποδοχής κληρονομιάς επισυνάπτεται από τον συμβολαιογράφο το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ για τα έτη, κατά τα οποία υπόχρεος ήταν ο κληρονομούμενος, το πιστοποιητικό χορηγείται, εφόσον έχει καταβληθεί ο φόρος που αναλογεί στο ποσοστό και στο δικαίωμα επί του ακινήτου που κληρονομείται ή εφόσον ο κληρονομούμενος έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον φόρο για αυτό. 

Σύμφωνα με την νομοθεσία σε όλες τις περιπτώσεις εάν το πιστοποιητικό εκδίδεται μετά την πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ του τρέχοντος έτους, σε αυτό πρέπει να βεβαιώνεται ότι το συγκεκριμένο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝΦΙΑ για 6 έτη, συμπεριλαμβανομένου και του έτους μεταβίβασης. 

Ο τύπος και το περιεχόμενο του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ, η διάρκεια ισχύος αυτού και η διαδικασία χορήγησής του καθορίζονται με απόφαση της αρμόδια ΔΟΥ. 

Οι παραπάνω αλλαγές θα έχουν ισχύει από την 1/6/2023.  

1. Παρέχεται δυνατότητα χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας προς τον μεταβιβάζοντα ακόμα και στην περίπτωση που το τίμημα από τη μεταβίβαση δεν επαρκεί για την εξόφληση των οφειλών του πωλητή προς τη Φορολογική Διοίκηση και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Με αυτόν τον τρόπο παρέχεται ευελιξία στο να πραγματοποιηθούν μεταβιβάσεις ακινήτων που μέχρι τώρα ήταν πολύ δύσκολο ή σχεδόν αδύνατο να πραγματοποιηθούν.

2. Λόγω αναπροσαρμογής των τιμών εκκίνησης αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων, τροποποιείται ο υπολογισμός του κύριου ΕΝΦΙΑ έτους 2023 ως προς την επέκταση της απαλλαγής και διαμορφώνονται ως εξής: 

«Κτίσματα, τα οποία, με βάση τις Τιμές Ζώνης που εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2022, εντάσσονται στις Φορολογικές Ζώνες 2 και 3, κατατάσσονται, για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ ετών 2022 και 2023, στις Φορολογικές Ζώνες 1 και 2 αντίστοιχα, εφόσον γι αυτά:  

α) κατά την 1η Ιανουαρίου 2021 ίσχυε το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων και εντάσσονταν στις Φορολογικές Ζώνες 1 και 3 και  

β) η Τιμή Ζώνης, η οποία ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2022, απέχει από την καταληκτική Τιμή Ζώνης της αμέσως προηγούμενης Φορολογικής Ζώνης έως και 50€. Κτίσματα της Δημοτικής Ενότητας Αρχαίας Ολυμπίας που εντάχθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2022 στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων και αντιστοιχούν στη φορολογική ζώνη 2, κατατάσσονται, για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ των ετών 2022 και 2023, στη φορολογική ζώνη 1.» 

1. Εκσυγχρονίζεται το πλαίσιο μεταβιβάσεων ακίνητης περιουσίας, με την δημιουργία ψηφιακής δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9). 

2. Καταργείται ο υποχρεωτικός έλεγχος από τη Φορολογική Διοίκηση, στις περιπτώσεις υποβολής τροποποιητικής δήλωσης ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων όταν προκύπτει μείωση φόρου άνω των 300€, καθώς και σε κάθε μεταγενέστερη αυτής τροποποιητική δήλωση. 

3. Παρέχεται δυνατότητα τροποποίησης των δηλώσεων Ε9 του έτους 2023 έως 30/6/2023. 

4. Αναδρομική εφαρμογή στον ΕΝΦΙΑ, των συντελεστών αξιοποίησης οικοπέδου (Σ.Α.Ο.) συγκεκριμένων οικισμών, που επικαιροποιήθηκαν από την 1/1/2020.  

Για τον προσδιορισμό του ΕΝΦΙΑ λαμβάνεται η δήλωση ΕΝΦΙΑ με τα στοιχεία των ακινήτων του προηγούμενου έτους με τις μεταβολές που επήλθαν.  Σε περιπτώσεις εντάξεων νέων περιοχών στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξίας ακινήτων o φορολογούμενος υποχρεούται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Ιουνίου του οικείου έτους να υποβάλει τροποποιητική δήλωση χωρίς πρόστιμο και να καταβάλει τον φόρο χωρίς τόκο σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις όχι μικρότερες των 10€ μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Φεβρουαρίου του επόμενου έτους.