05 Μαρ Τεκμήρια Διαβίωσης: Πώς να Καλύψετε τη Διαφορά και να Μειώσετε τον Φόρο

Καθώς πλησιάζει η περίοδος υποβολής των φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2024, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς μπορούμε να μειώσουμε τη φορολογική επιβάρυνση λόγω τεκμηρίων διαβίωσης. Με αφορμή τη νέα διευκρινιστική εγκύκλιο της ΑΑΔΕ, ας δούμε τι ακριβώς σημαίνει ο όρος «τεκμήρια» και ποιοι είναι οι τρόποι κάλυψης της διαφοράς μεταξύ τεκμαρτού και πραγματικού εισοδήματος.

Τι είναι τα Τεκμήρια Διαβίωσης;

Τα τεκμήρια διαβίωσης είναι το ελάχιστο ποσό εισοδήματος που θεωρείται ότι πρέπει να έχει ένας φορολογούμενος για να συντηρεί τα περιουσιακά του στοιχεία, όπως κατοικίες (κύριες και δευτερεύουσες), αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής κ.λπ., καθώς και το βασικό κόστος διαβίωσης.

Εάν το δηλωθέν εισόδημα ενός φορολογούμενου είναι χαμηλότερο από το τεκμαρτό, τότε ο φόρος υπολογίζεται βάσει του τεκμαρτού εισοδήματος, εκτός εάν ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει τη διαφορά με αποδεδειγμένες πηγές χρημάτων.

Πηγές Χρημάτων για την Κάλυψη της Διαφοράς

Για να καλύψει τη διαφορά, ο φορολογούμενος μπορεί να δηλώσει ποσά που έχουν πραγματικά εισπραχθεί και αποδεικνύονται από τα αντίστοιχα έγγραφα. Οι βασικές πηγές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι οι εξής:

1. Διάθεση Περιουσιακών Στοιχείων

Αφορά την πώληση περιουσιακών στοιχείων όπως ακίνητα, αυτοκίνητα, σκάφη, μετοχές, ομόλογα, έντοκα γραμμάτια, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων κ.ά.

Αποδεικτικά: Συμβολαιογραφικό έγγραφο, αποδείξεις/τιμολόγια, βεβαιώσεις τραπεζών.

2. Απαλλασσόμενα ή Ειδικώς Φορολογούμενα Εισοδήματα

Περιλαμβάνει εισοδήματα που δεν φορολογούνται με τον συνήθη τρόπο, όπως:

• Αποζημιώσεις απόλυσης.
• Τόκοι καταθέσεων.
• Επιδόματα.
• Αποζημιώσεις ασφαλιστικών εταιρειών.
• Κέρδη από αμοιβαία κεφάλαια.

Αποδεικτικά: Βεβαιώσεις από τους αρμόδιους φορείς.

3. Δωρεά ή Γονική Παροχή Χρημάτων

Χρηματικά ποσά που έχουν ληφθεί ως δωρεά ή γονική παροχή και έχουν δηλωθεί στην πλατφόρμα MyProperty της ΑΑΔΕ έως το τέλος του φορολογικού έτους.

Σύμφωνα με τη νέα εγκύκλιο, γίνονται δεκτά και ποσά που δηλώθηκαν εκτός προθεσμίας, εφόσον αποδεικνύεται η είσπραξή τους πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης.

Παραδείγματα τεκμηρίωσης από Δωρεά ή Γονική Παροχή:

• Μεταφορά από τραπεζικό λογαριασμό δωρητή/γονέα: Η μεταφορά μπορεί να γίνει είτε από ατομικό λογαριασμό είτε από κοινό λογαριασμό που διατηρεί με το δωρεοδόχο/τέκνο ή τρίτο πρόσωπο, προς έναν ατομικό λογαριασμό του δωρεοδόχου ή σε κοινό λογαριασμό που διαθέτει με τον ίδιο δωρητή ή τρίτο πρόσωπο.
• Έκδοση τραπεζικής επιταγής: Ο δωρητής/γονέας εκδίδει επιταγή μέσω μετρητών ή με χρέωση λογαριασμού του (ατομικού ή κοινού με το δωρεοδόχο/τέκνο). Η επιταγή κατατίθεται στη συνέχεια σε λογαριασμό του δωρεοδόχου ή σε κοινό λογαριασμό που διατηρεί με τον ίδιο τον δωρητή ή τρίτο πρόσωπο.
• Ανάληψη & επανακατάθεση χρηματικού ποσού: Σε περίπτωση που ο δωρητής/γονέας πραγματοποιήσει ανάληψη από τον ατομικό του λογαριασμό ή κοινό λογαριασμό και καταθέσει το ίδιο ποσό σε λογαριασμό του δωρεοδόχου, αυτό αποτελεί τεκμηριωμένη μεταφορά χρημάτων.
• Ανάληψη από κοινό λογαριασμό συνδικαιούχου: Εάν ένας συνδικαιούχος κοινόχρηστου λογαριασμού κάνει ανάληψη ποσού χωρίς να έχει συνεισφέρει σε αυτόν και χρησιμοποιήσει τα χρήματα για προσωπική χρήση, αυτό θεωρείται δωρεά και υπόκειται σε φορολογία κεφαλαίου.
• Μεταφορά ποσού για αγορά ακινήτου ή οχήματος: Ο δωρητής/γονέας μπορεί να μεταφέρει ποσό κατευθείαν σε λογαριασμό του εργολάβου, κατασκευαστή ή πωλητή για την αγορά ακινήτου ή σε λογαριασμό του πωλητή για την αγορά οχήματος από το δωρεοδόχο, με την προϋπόθεση ότι προσκομίζεται σχετική άδεια κυκλοφορίας στο όνομά του.
• Μεταφορά σε εταιρικό λογαριασμό για αύξηση κεφαλαίου: Σε περίπτωση αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, η μεταφορά ποσού προς εταιρικό λογαριασμό πρέπει να συνοδεύεται από αποδεικτικά στοιχεία ότι το ποσό διατέθηκε αποκλειστικά για την ενίσχυση του ποσοστού συμμετοχής του δωρεοδόχου στην εταιρεία.

4. Δάνεια

Τα δάνεια που έχουν ληφθεί εντός του εξεταζόμενου φορολογικού έτους μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη της διαφοράς.

• Αποδεικτικά: Συμβολαιογραφική πράξη ή ιδιωτικό συμφωνητικό με τον φορέα που χορήγησε το δάνειο.

5. Πρόσθετα Εισοδήματα

Εκτός από τις προαναφερθείσες πηγές εισοδήματος, λαμβάνονται υπόψη και άλλες κατηγορίες εσόδων που δεν περιγράφονται ρητά στον νόμο. Σε αυτές περιλαμβάνονται κέρδη από λαχεία ή άλλες τυχερές συναλλαγές, καθώς και οποιοδήποτε άλλο εισόδημα, εφόσον μπορεί να αποδειχθεί η είσπραξή του, η φορολόγησή του ή η απαλλαγή του από τη φορολογία.

6. 6. Ανάλωση Κεφαλαίου Προηγούμενων Ετών

Ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί ποσά που έχουν φορολογηθεί ή απαλλαγεί νόμιμα από τον φόρο κατά τα προηγούμενα έτη.

• Για τον υπολογισμό, αθροίζονται όλα τα εισοδήματα και χρηματικά ποσά που προαναφέρθηκαν, αφαιρώντας το ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα.

Υποχρέωση Χρήσης Ηλεκτρονικών Πληρωμών

Για να θεωρηθεί ένα εισόδημα ως φορολογητέο και να μην προσαυξηθεί από διαφορά τεκμηρίων, πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις ηλεκτρονικών συναλλαγών.

• Το απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικές πληρωμές ανέρχεται στο 30% του πραγματικού εισοδήματος.
• Στην έννοια του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνεται το ποσό που προκύπτει από την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων.