06 Νοέ Συμβάσεις εργασίας μηδενικών ωρών και κατά παραγγελία

Οι συμβάσεις εργασίας μηδενικών ωρών ή συμβάσεις κατά παραγγελία αποτελούν μια μορφή ευέλικτης απασχόλησης.

Με τις συμβάσεις αυτές ο εργοδότης μπορεί να αξιοποιεί τον εργαζόμενο όσο επιθυμεί δηλαδή θα έχουμε πρόσληψη  εργαζομένου, χωρίς πρόβλεψη ελάχιστης διάρκειας εγγυημένης ημερήσιας και εβδομαδιαίας απασχόλησης.  Αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα αμείβεται με την ώρα, χωρίς υποχρέωση για μίνιμουμ ωρών απασχόλησης και θα τελεί ουσιαστικά σε μία διαρκή κατάσταση διαθεσιμότητας προς εργασία

Ειδικότερα ο νόμος 5053/2023 ορίζει :

1.Όταν το πρόγραμμα οργάνωσης του χρόνου εργασίας του εργαζομένου είναι εξ ολοκλήρου ή ως επί το πλείστον μη προβλέψιμο, ο εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να δεχτεί να απασχοληθεί από τον εργοδότη, μόνο όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες δύο προϋποθέσεις:

α) Η εργασία παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, τις οποίες ο εργοδότης υποχρεωτικά γνωστοποιεί στον εργαζόμενο

β) Ο εργαζόμενος έχει ειδοποιηθεί εγγράφως από τον εργοδότη του (γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου – sms, μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κ.ά.) για την ανάληψη εργασίας, σε εύλογο χρόνο, που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των 24 ωρών πριν από την πραγματοποίησή της. Προβλέπονται βέβαια και περιπτώσεις που δικαιολογούν αντικειμενικά μικρότερο χρόνο προειδοποίησης, όμως κι αυτός πρέπει να γνωστοποιείται εξαρχής στον εργαζόμενο.

Εάν οι παραπάνω προϋποθέσεις δεν πληρούνται σωρευτικά, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την ανάληψη της εργασίας, χωρίς οποιαδήποτε δυσμενή διάκριση εις βάρος του από τον εργοδότη.

2.Σε περίπτωση σύναψης σύμβασης σύμφωνα με τις παρ. 1 έως 3, τα μέρη υποχρεούνται να συμφωνούν σε ελάχιστο αριθμό αμειβομένων ωρών εργασίας, που δεν μπορεί να υπολείπεται του ενός τετάρτου (1/4) του συμφωνημένου συνολικού αριθμού ωρών, διαφορετικά η σύμβαση είναι άκυρη.

3.Αν οποιαδήποτε χρονική στιγμή μετά από την ειδοποίηση και πάντως πριν από την ανάληψη της εργασίας ο εργοδότης ακυρώσει την ανάθεσή της, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στα ωρομίσθια των ωρών εργασίας που δεν του ανατέθηκαν.

4.Σε κάθε περίπτωση σύναψης σύμβασης κατά το παρόν άρθρο, εφαρμόζονται όλες οι προστατευτικές για τον εργαζόμενο διατάξεις που συνδέονται με τη σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας του, ιδίως τα άρθρα 162 έως 179 και η παρ. 1 του άρθρου 339. Κάθε μετατροπή μονομερώς από τον εργοδότη σύμβασης εργασίας πλήρους ή μερικής απασχόλησης σε σύμβαση εργασίας κατά παραγγελία, απαγορεύεται ως μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας.

Οι δύο έννοιες συμβάσεις εργασίας μηδενικών ωρών και συμβάσεις κατά παραγγελία δεν είναι απόλυτα ταυτόσημες αλλά εμφανίζουν πολλές ομοιότητες μεταξύ τους.

Οι συμβάσεις μηδενικών ωρών είναι συμβάσεις εργασίας που δεν εγγυώνται ελάχιστες ώρες εργασίας για τον εργαζόμενο, επιτρέποντας στους εργοδότες να προσλαμβάνουν προσωπικό, χωρίς δέσμευση για την παροχή τακτικών βαρδιών ή ρυθμών εργασίας, ενώ οι συμβάσεις κατά παραγγελία προσομοιάζουν στην εργασία μέσω πλατφόρμας, όπου ο εργαζόμενος λαμβάνει αποζημίωση (αποδοχές) με βάση κάθε παραγγελία ή εργασία που παρέχει. Η βασική διαφορά των δύο έγκειται στο ότι στις συμβάσεις μηδενικών ωρών οι εργαζόμενοι σχετίζονται με τον εργοδότη εν γένει και εκτός του πλαισίου της συγκεκριμένης εργασίας που εκτελούν.